تغذیه در آلودگی هوا نقش مهمی در پیشگیری از عوارض ناشی از آن دارد. هوای آلوده و پُر از دود و ذرات معلق می‌تواند برای همه گروه‌های سنی خطرساز باشد، اما کودکان و افراد مسن به دلیل سیستم ایمنی ضعیفی که دارند، بیشتر در معرض خطر هستند. برای مقابله با این معضل، نوع و سَبک تغذیه در آلودگی هوا، بسیار مهم است. با مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه و کاهش مصرف غذاهای آماده و فست‌فود، تا حدودی می‌توان از خود در برابر آلودگی هوا و عوارض ناشی از آن مراقبت کرد. خوراکی‌هایی هستند که با مصرف آنها می‌توان دستگاه تنفسی و سیستم ایمنی بدن را در برابر آلودگی و اثرات ناشی از آن ایمن کرد. برای اطلاع از خوراکی‌های مفید در روزهای آلوده، در این مطلب سایت مرکز تخصصی طب کار آروان همراه ما باشید.
چرا باید به تغذیه در آلودگی هوا اهمیت داد؟
در روزهای آلوده، ذرات ریز معلق موجود در هوا می‌توانند از راه تنفس وارد ریه‌ها شده و عملکرد آنها را مختل کنند و سبب بروز بیماری‌هایی ریوی مانند آسم شوند. متخصصین امر می‌توانند با دانستن نوع ذرات موجود در هوا و میزان آنها، راهکار مناسب را برای به حداقل رساندن اثرات آن ارائه دهند.
براساس یافته‌های محققان، برخی از مواد غذایی هستند که تأثیرات خوب و مثبتی را در روزهای آلودگی هوا، روی دستگاه تنفسی دارند و به پاک سازی لوله‌های تنفسی کمک شایانی می‌کنند. حدالامکان سعی کنید هنگامی که هوا آلوده است، از خانه خارج نشوید و به کودکان هم اجازه خروج از منزل را ندهید. اما در صورت لزوم می‌توانید با رعایت نکات تغذیه در آلودگی هوا، سبب کاهش عوارض آن بر روی سلامت خود و فرزندانتان شوید.
بهترین دستورات تغذیه در آلودگی هوا
برای از بین بردن اثرات سوء آلودگی هوا بر بدن، باید خوارکی‌هایی که می‌توانند به خنثی‌سازی این مواد مُضر کمک کنند، مصرف کرد. در هنگام آلودگی هوا، می‌توانید از خوراکی‌های زیر به عنوان مؤثرترین تغذیه در زمان آلودگی هوا استفاده کنید:
۱. مصرف لبنیات را در روزهای آلوده فراموش نکنید.
استفاده از شیر و لبنیات کم‌چرب می‌تواند تا حدودی اثرات مُضر ناشی از آلودگی هوا را از بین ببرد، اما برای مسمومیت‌های ناشی از آلودگی مانند تهوع و دل‌پیچه، سردرد و تنگی نفَس، تأثیری ندارد. مصرف روزانه 2 لیوان شیر کم‌چرب و پنیر به دلیل داشتن منیزیم، فسفر و پروتئین برای رفع اثرات سموم موجود در هوای آلوده به خصوص سربی که ناشی از سوختن بنزین در خودروهاست، بسیار مفید است. محصولات لبنی پروبیوتیک که منبع غنی کلسیم هستند، نیز با تقویت باکتری‌های مفید در بدن، جذب ریزذرات فلزات سنگین موجود در هوای آلوده را کاهش می‌دهد.
۲. میوه‌های مؤثر در کاهش اثرات مُضر آلودگی را میل کنید.
– مصرف روزانه 1 عدد سیب، به دلیل پکتین موجود در آن، از جذب سُرب به سلول‌های بدن جلوگیری می‌کند. پرتقال و توت‌فرنگی هم دارای ماده مؤثره پکتین هستند.
– میوه آناناس دارای آنزیمی است که می‌تواند مواد زائد موجود در ریه‌ها را پاک‌سازی و ریه‌ها را سم‌زدایی کند. التهاب و تورم راه‌های تنفسی با مصرف آناناس کاهش یافته و سرفه‌های مکرر نیز قطع می‌شود.
– لیموترش، منبع غنی ویتامین C است. ویتامین Cبه عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی عمل کرده و از سلول‌ها و سیستم ایمنی بدن در برابر اثرات منفی آلودگی هوا محافظت می‌کند.
۳. سبزیجات مفیدی که برای روزهای آلوده می‌توان استفاده کرد.
– کدوتنبل و پاپایا، حاوی مقدار زیادی ویتامین C هستند که می‌توانند حریف خوبی در برابر التهابات و عفونت‌های ناشی از آلودگی باشند.
– سیر، پیاز و تره فرنگی می‌توانند در روزهای آلوده از مخاط دستگاه تنفسی محافظت کنند. گوگرد موجود در این سبزیجات، به سیستم ایمنی بدن برای مقابله با اثرات آلودگی کمک می‌کند.
– سوسنبر یا نعنا فلفلی دارای مِنتول است که برای آرام‌سازی دستگاه تنفسی عالی است. این سبزی، اثرات ناشی از آلودگی هوا را کاهش و ریه‌ها را فعال می‌کند. مصرف آن در کنار غذا و به عنوان دمنوش، ایده مناسبی است.
– مصرف انواع کلم مانند کلم‌پیچ، کلم‌بروکسل، گل‌کلم و کلم بروکلی برای مبارزه با التهابات ریه کمک‌کننده هستند و احتمال ابتلا به سرطان ریه و بیماری‌هایی که از آلودگی ناشی می‌شوند را کاهش می‌دهند.
– ویتامین E موجود در آووکادو و اسفناج، دارای اثر خنثی کننده انواع آلودگی هوا است. تحقیقات نشان داده است، افرادی که سطح ویتامین E بدن آنها کاهش یافته است، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های ریوی مانند آسم هستند.
– گوجه فرنگی تازه به عنوان یک تغذیه مناسب برای روزهای آلودگی هوا می‌تواند کارساز باشد. گوجه‌فرنگی، حاوی آنتی‌اکسیدانی به نام لیکوپن است که گزینه خوبی برای مقابله با بیماری‌های تنفسی است. مصرف آب، سس و رب گوجه‌فرنگی نیز به کاهش اثرات آلودگی کمک می‌کند.
۴. در روزهای آلوده، روغن زیتون و تخمه‌های خوراکی روغنی بخورید.
تخمه آفتابگردان، تخمه کدو و بذر کتان، سرشار از منیزیم هستند؛ ماده معدنی مفید برای آرام و پاک نگه‌داشتن مجاری تنفسی که سبب کاهش التهاب نیز می‌شود.
روغن زیتون، دارای مواد مغذی گیاهی و چربی‌های غیراشباع است که سبب حفظ سلامت ریه‌ها حتی در زمان تنفس در هوای آلوده می‌شود. آلودگی هوا می‌تواند سبب افزایش فشار خون و بسته‌شدن رگ‌های خونی شود. روغن زیتون با این خطرات هم می‌تواند مبارزه کند.
۵. ماهی را در سبد تغذیه در آلودگی هوا قرار دهید.
ماهی به صورت بخارپَز یا تنوری، سرشار از امگا3 و اسیدهای چرب است که نقش مهمی در کاهش آثار زیان‌بار ترکیبات سمی آلودگی هوا ایفا می‌کند و بهتر است افراد مبتلا به آسم، مشکلات قلبی و تنگی نفس در روزهایی که هوا آلوده است، ماهی را در رژیم غذایی خود بگنجانند.
جمع‌بندی
براساس گزارش سازمان جهانی بیماری‌ها، هر ساله بیش از 9 میلیون نفر از مردم دنیا، بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. گروه‌های زیست‌محیطی و دولت، نقش بسزایی در کنترل و کاهش آلودگی هوا دارند؛ با این حال شما نیز با توجه به نکات ذکر شده در مورد تغذیه در آلودگی هوا، می‌توانید سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید و به سهم خود، قدمی برای کاهش اثرات آلودگی بر خود و خانواده خود داشته باشید.
سؤالات متداول تغذیه در آلودگی هوا
1. علاوه بر مواد خوراکی، آیا نوشیدنی مفیدی برای جلوگیری از اثرات آلودگی هوا بر بدن وجود دارد؟
مصرف آب هویج، آب انار، آب سیب، چای زنجبیل و لیمو، آب گریپ‌فروت و زنجبیل، دمنوش عسل و لیمو به همراه زنجبیل، چای سبز و حتی نوشیدن آب ساده هم می‌تواند به شما برای سپری کردن یک روز آلوده با حداقل تأثیر از اثرات مُضر آن کمک‌کننده باشد.
2. رعایت نکات تغذیه‌ای چه اهمیتی در زمان آلودگی هوا دارد؟
شما می‌توانید با مصرف هر کدام از مواد خوراکی و نوشیدنی‌های ذکر شده، با یک روش راحت و ساده، سیستم ایمنی خود را تقویت کنید تا بتوانید علاوه بر نفَس کشیدن راحت‌تر، از آثار مخرب ذرات موجود در آلودگی هوا بکاهید.
