معاینات شغلی کارگران به صورت های مختلفی از جمله ادواری، بدو استخدام، پس از آسیب دیدگی و… انجام می شود. از آنجایی که کارگران بخش مهمی از یک کشور را تشکیل می دهند و همواره در معرض انواع آسیب های شغلی هستند، لازم است هر چند وقت یک بار معاینه شوند تا از صدمات احتمالی پیشگیری شود و یا در صورت آسیب اقدامات درمانی به موقع اعمال شوند.
انواع معاینات، اقدامات لازم، لزوم انجام معاینات و بررسی هزینه ها از جمله مواردی هستند که در ادامه این مطلب سایت مرکز تخصصی طب کار آروان بررسی می کنیم.
معاینات شغلی کارگران شامل چه مواردی است؟
معاینات شغلی شامل بینایی سنجی، شنوایی سنجی، سلامت عمومی، تست تنفس، نوار قلب، آزمایش خون، آزمایش ادرار و بررسی سلامت روان می شود اما در صورت لزوم به معاینات تخصصی بیش تر نیاز خواهد بود.
- بررسی سلامت عمومی: سابقه پزشکی کارگر، بیماری های ارثی و بررسی سلامت جسمانی از جمله موارد بررسی سلامت عمومی به شمار می روند.
- اپتومتری: بینایی سنجی یا اپتومتری در معاینات شغلی کارگران مشتمل از میدان دید، دید عمق، تیز بینی و دید رنگ است.
- ادیومتری: رایج ترین تست های شنوایی سنجی تست تن خالص (میزان شنوایی در فرکانس های مختلف) و تست گفتار (تکرار کلمات شنیده شده) است.
- اسپیرومتری: اسپیرومتری عملکرد ریه را با استفاده از شاخص های گوناگون برای پزشک مشخص می کند. تست ریه برای کارگرانی که با مواد شیمیایی سر و کار دارند، اهمیت بیش تری پیدا می کند.
- نوار قلب: نوار قلب برای شناسایی انواع اختلالات و بیماری های قلبی گرفته می شود و برای افراد بالای ۳۵ سال اجباری است.
- آزمایش خون و ادرار: شمارش اجزای خون، قند، چربی و آنزیم های کبدی از موارد مهم آزمایش خون هستند. در آزمایش ادرار نیز وجود عفونت، اختلالات کبدی و مشکلات کلیوی بررسی می شود. این دو تست اعتیاد را مشخص می کنند.
اقدامات پیش از انجام معاینه
شایان ذکر است که قبل از معاینات کارگران، محیط کار توسط کارشناس بهداشت حرفه ای یا متخصص طب کار بازدید می شود. در این هنگام متخصص عوامل مخرب بر سلامتی کارگران را شناسایی و در فرم مخصوصی ثبت می کند. کارفرما موظف است که اقدامات لازم را جهت کاهش خطرات انجام دهد. این اقدامات می تواند شامل تهیه تجهیزات استاندارد، تعمیر تجهیزات و یا هر چیز دیگری باشد.
معاینات نیز طبق جدول تنظیمی از سوی کارشناس بهداشت حرفه ای انجام می شود. از آنجایی که آزمایشات و معاینات شغلی کارگران جنبه بررسی کلی را دارد، اگر موارد مشکوکی را در معاینات تشخیص دهند، به پزشک متخصص مربوطه ارجاع داده می شود.
لزوم انجام معاینات شغلی کارگران
طبق ماده ۹۲ قانون کار، کارفرمایان حداقل باید سالی ۱ بار معاینات شغلی بیمه شدگان خود را انجام دهند. هدف از انجام معاینات شناسایی عوامل خطرناک در محیط کار و اطمینان از سلامتی کارگر برای شغل مورد نظر است. انجام معاینات علاوه بر کارگر برای کارفرما و حتی جامعه مزایای زیادی مثل افزایش بهره وری و کاهش خسارت و هزینه را به همراه دارد. به طور کلی معاینات شغلی کارگران برای دستیابی به موارد زیر انجام می گردد:
- تشخیص به موقع بیماری ها: انجام معاینات به صورت مستمر کمک می کند تا اگر بیماری بر اثر محیط کار به وجود آمده باشد، به موقع شناسایی و درمان شود و از بروز خطرات جدی تر و عدم درمان کارگر پیشگیری به عمل می آورد.
- افزایش بهره وری: کاهش غیبت و مرخصی های ناشی از کار و افزایش سطح سلامتی یکی دیگر از مزایای معاینات شغلی است. در نتیجه افراد با حفظ سلامتی خود به کار ادامه می دهند و سازمان را به سود آوری می رسانند. از طرفی کارگران نقش مهمی در اقتصاد یک کشور دارند بنابراین با حفظ سلامتی آن ها و افزایش بهره وری در کار، اقتصاد نیز بهبود پیدا می کند.
- شناسایی خطرات شغلی: معاینات شغلی کارگران منجر به شناسایی عوامل خطرناک محیط کار اعم از آلاینده ها، مواد شیمیایی، تجهیزات غیر استاندارد، صدای بلند و… می شود. با کنترل عوامل گفته شده می توان از بروز آسیب دیدگی مجدد و بیماری های شغلی پیشگیری کرد.
- کاهش هزینه ها: با شناسایی زودهنگام بیماری کارگران دیگر نیازی به پرداخت غرامت، درمان های طولانی مدت و حتی استخدام نیروی جدید نیست بنابراین در هزینه ها به مقدار قابل توجهی صرفه جویی می شود.
- افزایش آگاهی کارگران: در حین معاینات کارگران آموزش های لازم جهت رعایت مسائل بهداشتی، پیشگیری از شیوع بیماری ها و… را می بینند و به همین ترتیب آگاهی آن ها برای حفظ و ارتقای سلامتی افزایش می یابد.
آیا معاینات شغلی کارگران هزینه بر است؟
برای پاسخ به این سوال باید گفت که عوامل متعددی در هزینه های معاینات شغلی تاثیر دارند. مثلاً اگر تعداد کارگران یک مجموعه بیش تر باشد، به تبع هزینه ها هم بالاتر خواهد رفت. به طور کلی موارد مرتبط با هزینه عبارتند از:
- نوع معاینات: معاینات شغلی دارای انواع گوناگونی از جمله بدو استخدام و ادواری است بنابراین هزینه ها متفاوت خواهد بود.
- تجهیزات: استفاده از تجهیزات به روز به دقت نتایج کمک می کند اما هزینه ها را هم بالا می برد.
- مرکز معاینات: معمولاً معاینات شغلی کارگران در مراکز تخصصی طب کار انجام می شود. قیمت ها با توجه به تعرفه های هر مرکز تغییر می کند.
- نوع شغل: برخی مشاغل نیازمند آزمایشات و معاینات بیش تری هستند. به عنوان مثال در مشاغل پر سر و صدا همه آزمایشات مرتبط به شنوایی سنجی انجام می شود.
- بیمه: برخی از بیمه ها بخشی از هزینه معاینات شغلی را پرداخت می کند. البته باید به دنبال مراکزی باشید که با بیمه تحت پوششتان قرارداد دارد.
سخن پایانی
انجام معاینات شغلی کارگران به منظور حفظ سلامتی نیروی کار، تطبیق کار با توانایی او، افزایش کارآمدی و کاهش هزینه ها برای کارفرما و کارگر است. لباس مناسب، استفاده از تجهیزات استاندارد، تعمیر و تعویض تجهیزات، تهویه هوای مناسب، کاهش سر و صدا، آموزش استفاده از تجهیزات به کارگران، تهیه تجهیزات محافظتی مانند دستکش، فیلتر و عینک، نصب هشدار دهنده و چک کردن همه تجهیزات و هوای محیط به میزان زیادی از خطرات محیط کار می کاهد و امنیت و سلامت کارگران را تضمین می کند.
